به گزارش خبرگزاری فرانسه، بالتاسار گارسون با صدور حکمی از کشیشان بخش، شهرداران و فرمانداران خواسته است تا اطلاعاتی که درباره قربانیان زمان حاکمیت ژنرال فرانکو در دست دارند، در اختیار وی بگذارند.
گارسون که پیشتر درباره جنایات دیکتاتورها در آرژانتین و شیلی تحقیقاتی را انجام داده بود به نظر نسبت به انجام تحقیقات درباره وقایع دوران حاکمیت ژنرال فرانکو در اسپانیا ابراز بیمیلی میکرد.
اما گارسون ضمن تغییر رویه در این باره روز دوشنبه 1 سپتامبر خواستار انجام تحقیقات درباره قربانیان زمان جنگهای داخلی اسپانیا و دوران حکومت فرانکو شد. علاوه بر این قاضی گارسون خواستار ارائه اطلاعات درباره ناپدید شدگان در منطقهای که آرامگاه فرانکو در آن قرار دارد، شده است. برای ساخت آرامگاه ژنرال فرانکو در وایه د لوس کاییدوس (دره شهیدان) از زندانیان سیاسی استفاده شد.
پس از انجام تحقیقات، گارسون درباره این که آیا پرونده ناپدیدشدگان در زمان فرانکو را میتوان در دادگاه ملی اسپانیا مورد رسیدگی قرار داد یا خیر، تصمیم خواهد گرفت.
امیلو سیلوا رئیس یکی از سازمانهایی که در راستای نبش قبر کشته شدگان در زمان جنگهای داخلی اسپانیا فعالیت میکنند، تصمیم گارسون درباره جمع آوری اطلاعات ناپدیدشدگان را تصمیمی تاریخی خواند. او در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفت: "بسیاری از مردم و سازمانها برای پیدا کردن اجساد عزیزانشان سالیان سال فعالیت کردند.
رسانههای اسپانیا نیز اقدام گارسون را مهمترین اقدام قضایی جهت مشخص کردن سرنوشت قربانیان زمان حاکمیت ژنرال فرانکو دانستهاند.
هیچگاه به طور رسمی مشخص نشد که چه تعداد از مخالفان ژنرال فرانکو طی سالهای جنگ خشونت بار داخلی اسپانیا و جنگ جهانی دوم کشته شدند.
تاریخنگاران معتقدند که طی جنگهای داخلی اسپانیا قریب به 500 هزار نفر از نیروهای جمهوری اسپانیا و نیروهای طرفدار ژنرال فرانکو کشته شدند. جنگ داخلی اسپانیا در واقع با شورش ژنرال فرانکو علیه نظام جمهوری اسپانیا که چپگرایان بر آن حاکم بودند آغاز شد.
آمار دیگری نیز حکایت از کشته شدن 50 هزار نفر از نیروهای حامی نظام جمهوری توسط ملی گرایان اسپانیایی است، گفته میشود اجساد این افراد که توسط نیروهای ژنرال فرانکو اعدام شده بودند، در صدها گور دست جمعی در سراسر اسپانیا دفن شده است.
مانوئل پرونا رئیس سازمان انجمن قربانیان در ایالت کاتالونیا در مصاحبه با روزنامه ال پاییس گفته است که ما 70 سال به انتظار نشستیم و اکنون امیدها برایمان در قالب تصمیمات دادگاه ملی اسپانیا زنده شده است.
پس از مرگ ژنرال فرانکو در سال 1975، تمامی احزاب سیاسی اسپانیا توافق کردن که مسائل مربوط به جنگهای داخلی و حکومت دیکتاتوری ژنرال فرانکو را طی قرار دادی موسوم به قرار داد فراموشی نادیده بگیرند، در نتیجه نیز دولت جدید اسپانیا برای جرایم انجام گرفته در زمان حاکمیت فرانکو اعلام عفو کرد.
اما قرار داد فراموشی در زمان تشکیل انجمنها برای پیدا کردن اجساد قربانیان زمان فرانکو شکسته شد و مجددا موضوع قربانیان و کشته شدگان زمان ژنرال فرانکو در صدر مسائل اجتماعی و سیاسی اسپانیا قرار گرفت.
پارلمان اسپانیا نیز در سال 2007 با تصویب طرحی سمبلیک، دوران زمامداری ژنرال فرانسیسکو فرانکو در اسپانیا و اقدامات وی طی دوران جنگهای داخلی در این کشور را محکوم کرد.
براساس این طرح که در پارلمان اسپانیا، مجلس سفلی، به تصویب رسیده است دولتهای محلی اسپانیا موظف به اختصاص بودجهای جهت حفر گورهای دسته جمعی به جا مانده از زمان جنگهای داخلی (1936 - 1939) شدهاند. [ژنرال فرانکو محکوم شد]